ĐÁNH GIÁ HIỆU LỰC PHÒNG CHỐNG NẤM MỐC, MỐI CHO GỖ CỦA CHẾ PHẨM NT5

Tóm tắt

Gỗ thông là một loại vật liệu khá bền với các loài côn trùng mối mọt xâm hại, thường được dùng để đóng hòm hộp bảo quản đạn dược, vũ khí trang bị kỹ thuật. Tuy nhiên, với đặc điểm khí hậu Việt Nam và thực tế là các kho bảo quản đạn dược, vũ khí trang bị kỹ thuật thường được xây dựng ở các vùng rừng, núi, nơi mà các loại côn trùng mối mọt dễ dàng sinh trưởng, phát triển và xâm hại. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, đối tượng gây hại chủ yếu cho gỗ đó là nấm mốc, nấm mục, mọt và mối. Đồng thời, khí hậu nhiệt đới gió mùa Việt Nam là môi trường rất thuận lợi cho các yếu tố phá hoại lâm sản nói chung và nấm, mối nói riêng sinh trưởng và phát triển.

MỞ ĐẦU

Gỗ thông, là một loại vật liệu khá bền với các loài côn trùng mối mọt xâm hại, thường được dùng để đóng hòm hộp bảo quản đạn dược, vũ khí trang bị kĩ thuật. Tuy nhiên với đặc điểm khí hậu Việt Nam và thực tế là các kho bảo quản đạn dược, vũ khí trang bị kĩ thuật thường được xây dựng ở các vùng rừng, núi nơi mà các loại côn trùng mối mọt dễ dàng sinh trưởng, phát triển và xâm hại. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, đối tượng gây hại chủ yếu cho gỗ đó là nấm mốc, nấm mục, mọt và mối, đồng thời khí hậu nhiệt đới gió mùa Việt Nam, là môi trường rất thuận lợi cho các yếu tố phá hoại lâm sản nói chung và nấm, mối nói riêng sinh trưởng và phát triển.

Để hạn chế các tác nhân gây hại cho gỗ một số biện pháp kỹ thuật đã được sử dụng rộng rãi như: ngâm gỗ dưới ao hồ, hun khói, hong phơi gỗ, kê xếp gỗ ở những nơi thoáng gió... Tuy nhiên, khi áp dụng các biện pháp bảo quản kể trên cũng tồn tại một số nhược điểm đó là thời gian xử lý kéo dài gây khó khăn trong việc chủ động nguồn nguyên liệu, hiệu lực phòng chống không cao. Do đó vấn đề xử lý gỗ, phòng chống sinh vật gây hại nhằm kéo dài thời gian sử dụng luôn được coi trọng [1].

Để khắc phục những nhược điểm của các biện pháp bảo quản truyền thống, các chế phẩm bảo quản gỗ có thành phần gồm các hợp chất vô cơ thông dụng có hiệu lực tốt phòng chống sinh vật gây hại lâm sản đã ngày càng phát triển về chủng loại và số lượng theo hướng an toàn với môi trường. Ưu điểm nổi bật của chúng là sau khi thấm vào gỗ, các thành phần của thuốc phản ứng với nhau và với các cấu tử của vách tế bào gỗ tạo thành phức chất cố định trong gỗ tẩm, vừa có hiệu lực tốt với côn trùng và nấm mục gây hại, đồng thời hạn chế bị rửa trôi khi gỗ tẩm được sử dụng ngoài trời [2].

Mối (Isoptera) là nhóm côn trùng có "tính xã hội" cao. Hoạt động ẩn náu, theo đàn, với thức ăn chủ yếu là chất cellulose của gỗ. Trên thế giới có hơn 2700 loài mối, thường thấy nhất là mối nhà, mối đất cánh đen. Trong điều kiện nhiệt độ bình thường, mối gỗ trưởng thành có thể sống từ 1-3 tháng, một số loại từ 6-8 tháng. Quá trình từ ấu trùng trở thành mối trưởng thành mất từ 3-4 tuần thậm chí có thể kéo dài từ 1-2 năm (đây là khoảng thời gian mối tấn công mạnh nhất) [3].

Nấm mốc gây hại cho gỗ thuật ngữ tiếng Anh là Wood Damaging Mold, nhằm chỉ tất cả những loại nấm bám trên bề mặt gỗ, làm mục nát, mất thẩm mỹ, giảm độ bền, cũng như suy giảm tuổi thọ sử dụng của gỗ.

Hiện nay tại các nhà máy sản xuất hòm hộp bảo quản đạn dược và trang bị kỹ thuật, việc xử lý gỗ trước khi gia công được thực hiện theo quy trình do Cục Quân khí - Tổng cục Kỹ thuật ban hành. Theo quy định gỗ trước khi đem gia công cần được ngâm tẩm xử lý bằng phương pháp ngâm thường với các loại thuốc, chế phẩm bảo quản gỗ có chứa các hợp chất kim loại như: CuSO4.5H2O, K2Cr2O7, CrO3 [5].